مشاوره خانواده نوعی گفتگو درمانی است که بر بهبود روابط بین اعضای خانواده تمرکز دارد. همچنین می تواند به درمان سلامت روان یا شرایط رفتاری خاص مانند اختلال مصرف مواد یا اختلال نافرمانی مقابله ای، کمک کند. مشاوره خانواده می تواند شامل هر ترکیبی از اعضای خانواده باشد.
مشاوره خانواده چیست؟
مشاوره خانواده شکلی از روان درمانی گروهی (گفتار درمانی) است که بر بهبود روابط و رفتارهای بین خانوادگی تمرکز دارد. واحد خانواده، گروهی از افراد است که به یکدیگر اهمیت می دهند. در مشاوره خانواده، یک گروه می‌تواند از ترکیب‌های مختلفی از عزیزان، مانند والدین، سرپرست و فرزندانشان، خواهر و برادر، پدربزرگ و مادربزرگ، خاله و عمو، دوستان، مراقبان خویشاوندی و غیره تشکیل شود.
درمان می تواند در شرایطی مانند:
- سازگاری با یک تغییر زندگی جدید (مانند حرکت) یا یک وضعیت پزشکی
- تغییرات و چالش هایی که با افزایش سن به وجود می آیند
- مرگ و اندوه
- تعارضات روابط، مانند تعارض والدین و فرزند یا درگیری خواهر و برادر
شکل بگیرد.
متخصصان بهداشت روان نیز از مشاوره خانواده برای کمک به درمان برخی از بیماری های روانی یا شرایط رفتاری برای یک فرد در واحد خانواده استفاده می کنند. به عنوان مثال، مشاوره خانواده شامل همه یا چند نفر از اعضای خانواده، می تواند به درمان بی اشتهایی برای یک نفر در خانواده کمک کند.
مشاوره خانواده با یک متخصص بهداشت روانی آموزش دیده و دارای مجوز، مانند روانشناس، درمانگر یا مشاور که دانش تخصصی در کار با خانواده دارد، انجام می شود که اغلب دارای مجوز درمانگر ازدواج و خانواده هستند. درمان می تواند حمایت، آموزش و راهنمایی را برای شما و عزیزانتان فراهم کند و به عملکرد بهتر و افزایش رفاه شما کمک کند.
انواع مشاوره خانواده چیست؟
انواع مختلفی از مشاوره خانواده وجود دارد که از نظر طول درمان، تکنیک ها و اهداف درمانی بسیار متفاوت هستند. متخصصان سلامت روان از انواع مختلفی از مشاوره خانواده استفاده می کنند و بسیاری از متخصصان در انواع خاصی تخصص دارند. انتخاب نوع درمان بستگی به نیازها و شرایط خاص خانواده شما دارد. درمانگران ممکن است عناصری از رویکردهای درمانی مختلف را ترکیب کنند تا نیازهای شما را به بهترین نحو برآورده کنند.
برخی از اشکال مشاوره خانواده عبارتند از:
- مشاوره خانواده عملکردی (FFT): درمانگران اغلب از این نوع مشاوره برای کمک به خانواده هایی با کودکانی که دارای مشکلات رفتاری هستند استفاده می کنند. FFT پویایی های خانواده را که به رفتار مشکل ساز کودک کمک کرده است، ارزیابی می کند، مهارت های ارتباطی و فرزندپروری خانواده را بهبود می بخشد و از تقویت مثبت حمایت می کند.
- مشاوره ازدواج/ زوج درمانی: این درمان شامل شما و همسرتان می شود. درمانگران ازدواج و خانواده دارای مجوز (LMFT) به طور خاص آموزش دیده اند تا به زوج ها کمک کنند تا مشکلات خود را تعیین و روی راه حل کار کنند. مسائل ممکن است مربوط به ارتباطات، تربیت فرزندان، امور مالی، درک وضعیت سلامت روان خود یا شریک زندگیتان و موارد دیگر باشد.
- مشاوره خانواده استراتژیک: این یک مشاوره خانواده کوتاه مدت است که بر ایجاد تغییرات ساختاری و رفتاری مثبت در محیط خانواده تمرکز دارد و بر این اساس استوار است که خانواده مهمترین نقش را در زندگی و رشد کودکان ایفا می کند. درمانگران ممکن است از این فرم درمانی برای خانواده هایی با کودکانی که مشکلات رفتاری دارند استفاده کنند.
- مشاوره خانواده ساختاری: این نوع درمان به روابط درونی، مرزها و سلسله مراتب درون یک واحد خانواده (ساختار آن) می پردازد. این مشاوره بر تعاملات مستقیم بین اعضای خانواده شما به عنوان راه اصلی برای ایجاد تغییرات مثبت تمرکز دارد. شالوده اصلی مشاوره خانواده ساختاری این است که وقتی خانواده ها توسط یک درمانگر هدایت شوند، جایگزین های خود را برای الگوهای مشکل ساز خود در ارتباط با یکدیگر کشف کنند.
- مشاوره خانواده سیستمی: اساس مشاوره خانواده سیستمیک، در نظر گرفتن مسائل خانواده در زمینه های متفاوتی است که در آن زندگی می کنند. به عنوان مثال، درمانگر در نظر خواهد گرفت که چگونه یکی از اعضای خانواده به عنوان شریک در یک رابطه عاشقانه، به عنوان والدین و به عنوان یک فرزند برای والدین خود عمل می کند. زمینه این مشاوره همچنین شامل دیدگاه های فرهنگی، مذهبی و سیاسی و وضعیت اجتماعی-اقتصادی است. این رویکرد، زمینه های ذکر شده را دارای بیشترین اهمیت برای رشد روانی و بهزیستی عاطفی شما می داند.
برای خانواده هایی که به دلیل شرایط سلامت روانی در درمان شرکت می کنند، آموزش روانی بخش مهمی از درمان است. آموزش روانی روشی است که متخصصان سلامت روان به افراد و خانواده‌هایشان در مورد شرایط سلامت روان آموزش می‌دهند. این مشاوره شامل اطلاعات اولیه در مورد وضعیت، علل، درمان و پیش آگهی (چشم انداز) است.
مشاوره خانواده می تواند به رفع چه مشکلاتی کمک کند؟
خانواده ها به دلایل مختلف در درمان شرکت می کنند. مشکلاتی که مشاوره خانواده می تواند به رفع آنها کمک کند عبارتند از (اما محدود به آنها نیست):
- روابط تیره بین اعضای خانواده
- فشار
- خشم
- مسائل ارتباطی
- تروما (فیزیکی یا عاطفی)
- مقابله با بیماری حاد یا مزمن یکی از اعضای خانواده، مانند مولتیپل اسکلروزیس، سرطان، سکته مغزی، درد مزمن یا یک بیماری خودایمنی
- مرگ یکی از عزیزان و اندوه
- مسائل مربوط به طلاق یا روابط عاشقانه
- مقابله با تغییرات ناگهانی، مانند بیکاری، جابجایی یا حبس
اگر یکی از اعضای خانواده دارای یکی از شرایط بهداشت روانی زیر باشد، مشاوره خانواده می تواند مفید باشد:
- اختلالات اضطرابی، مانند اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)
- اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی
- اختلالات خلقی، مانند اختلال دوقطبی و افسردگی
- اختلالات شخصیت، مانند اختلال شخصیت مرزی
- جنون جوانی
- اختلال مصرف مواد
همچنین می تواند به شرایط رفتاری دوران کودکی کمک کند، مانند:
- اختلال رفتاری
- اختلال اختلال در تنظیم خلقی (DMDD)
- اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD)
خانواده هایی که دارای اعضای عصبی واگرا هستند، مانند افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم یا اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)، اغلب در درمان شرکت می کنند.
چگونه یک مشاور خانواده پیدا کنم؟
یک مشاور خانواده معمولاً یک درمانگر ازدواج و خانواده است، اما می تواند یک روانشناس، مددکار اجتماعی یا مشاور عمومی نیز باشد. یافتن درمانگر مناسب اغلب یک کار وقت گیر است. سعی کنید ناامید نشوید. با افرادی که به آنها اعتماد دارید صحبت کنید تا شما را به یک درمانگر ارجاع دهند، خواه پزشک عمومی شما باشد یا یکی از دوستان یا اعضای خانواده.
همچنین می‌توانید از طریق انجمن‌های روان‌شناختی محلی به جستجوی خانواده‌درمانگران آنلاین بپردازید. مطمئن شوید که هر مشاوری که علاقه‌مند به دیدن آن هستید، یک متخصص بهداشت روان دارای گواهینامه و مجوز دولتی است و در درمان حوزه مورد نظر شما، مانند طلاق یا شرایط رفتاری دوران کودکی، تجربه دارد.
اکثر وب سایت های درمانگران شرایط و موقعیت هایی را که به درمان آنها کمک می کنند فهرست می کنند. اگر سؤالی دارید، قبل از انتخاب با دفتر درمانگر تماس بگیرید یا ایمیل بزنید.
پرسیدن سوالات زیر از یک درمانگر ممکن است مفید باشد:
- چه مدت است که درمان می کنید؟
- چه نوع درمانی را برای خانواده من توصیه می کنید؟
- در ابتدا چقدر از خانواده من می خواهید که به کل روند درمانی متعهد شوند؟
- مشاوره خانواده چگونه کار می کند؟
مشاوره خانواده یک درمان مبتنی بر شواهد است که بر تئوری و گفتگوهای مبتنی بر مهارت (مکالمات) استوار است. این یک محیط حمایتی، بدون قضاوت و امن را فراهم می کند که به خانواده شما اجازه می دهد آشکارا با یک متخصص بهداشت روان صحبت کند.
با راهنمایی یک متخصص سلامت روان، روی بهبود تعاملات و ارتباطات بین اعضای خانواده خود کار می کنید. شما تلاش می کنید تا رفتارهای سالم را برای بهبود عملکرد و رفاه خانواده خود بگنجانید. مشاوره خانواده همچنین می تواند به شما در درک و درمان سلامت روانی یا وضعیت رفتاری اعضای خانواده کمک کند.
درمانگر شما ممکن است:
- از هر یک از اعضای خانواده در مورد نگرانی ها و چالش ها و امیدهایشان برای مشاوره خانواده بپرسد
- همه را به صحبت کردن و گوش دادن به یکدیگر تشویق کند
- کلمات و احساسات همه را روشن کند تا همه یکدیگر را درک کنند
- به اعضای خانواده کمک کند تا تأثیر سخنان و رفتارهای خود را درک کنند
- به خانواده کمک کند تا چگونگی کار کردن با یکدیگر برای ایجاد تغییرات مثبت را کشف کنند
- راهکارهایی برای تغییر رفتارها و الگوهای مشکل ساز پیشنهاد کند
از آنجایی که مکالمه بخش اصلی مشاوره خانواده است، برای همه اعضای خانواده که مشارکت می کنند، ضروری است که به طور فعال در درمان شرکت کنند. اعتماد و رابطه بین شما و درمانگرتان برای همکاری موثر و بهره مندی از درمان ضروری است.
تعداد جلسات از خانواده ای به خانواده دیگر بسته به شرایط خاص آنها متفاوت است. درمان ممکن است فقط شامل چند جلسه باشد یا ممکن است چندین ماه یا بیشتر ادامه یابد. درمانگر شما ممکن است ملاقات با اعضای خانواده را به صورت فردی و همچنین گروهی پیشنهاد کند.
مشاوره خانواده چه مزایایی دارد؟
چندین مطالعه تحقیقاتی، اثربخشی مشاوره خانواده را در درمان انواع شرایط روحی و عاطفی و مسائل بهداشتی مانند مصرف مواد در نوجوانان، افسردگی و چاقی نشان داده است. مطالعات همچنین بهبود قابل توجهی را در روابط اعضای خانواده و تعارض نشان می دهد. این پیشرفت ها همچنین می تواند منجر به عملکرد بهتر در محل کار یا مدرسه شود.
پس از شرکت در درمان مشاوره خانواده:
- تقریباً 90٪ از مردم بهبودی در سلامت عاطفی خود را گزارش می دهند
- تقریباً 66٪ بهبودی در سلامت کلی بدن خود را گزارش می دهند
- در موارد کودک و والد، حدود 73 درصد از والدین گزارش می دهند که رفتار فرزندشان بهبود یافته است
مشاوره خانواده چه خطراتی دارد؟
مشاوره خانواده برای همه مناسب نیست. اگر یک یا چند عضو تمایلی به شرکت در جلسات نداشته باشند، می تواند باعث افزایش تعارضات خانوادگی شود.
مشاوره خانواده در صورتی که افراد شرکت کننده ویژگی های زیر را داشته باشند، می تواند کمک کننده باشد:
- با درمانگر باز و صادق باشند
- متعهد به ایجاد تغییرات مثبت باشند
- برنامه درمانی مورد توافق را دنبال کنند
- آماده باشند تا به طور کامل به درمان و انجام تکالیف درسی (در صورت وجود) متعهد شوند
بسته به وضعیت شما، ممکن است شما یا اعضای خانواده تان در طول درمان کمی بیشتر احساس ناراحتی کنید. درمانگر می تواند به شما کمک کند تا با این احساسات مقابله کنید.
مشاوره خانواده چقدر طول می کشد تا جواب دهد؟
مدت زمانی که شما و خانواده‌تان به درمان نیاز دارید به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- دلیل خاص خانواده شما برای شرکت در درمان
- اهداف شما
- تلاش اعضای خانواده برای کار روی مسائلی که دارند
مشاوره خانواده می تواند کوتاه مدت (به طور متوسط 12 جلسه) برای پرداختن به مسائل فوری یا طولانی مدت (ماه ها یا سال ها) برای پرداختن به شرایط سلامت روان و یا مسائل پیچیده باشد. خانواده و درمانگر شما با هم اهداف درمان و ترتیباتی را برای مدت زمان ملاقات شما تعیین می کنند. برخی از خانواده ها در طول سال ها چندین بار در درمان شرکت می کنند. چه برای یک موضوع یا مسائل مختلف.